تشنج/ حمله‌ي گسستي (غيرصرعي)
اين موارد يکي از متداول‌ترين نشانه‌هاي کنشي/ گسستي هستند که در عصب‌شناسي مشاهده مي‌شوند.
به حملات گسستي «حمله‌ي غيرصرعي»، «تشنج گسستي»، «تشنج روان‌زاد» يا «حمله/ تشنج کنشي» نيز گفته مي‌شود. من در اين وب‌سايت از اصطلاح «حمله‌ي گسستي» استفاده کرده‌ام.
حملات گسستي، حمله‌هايي ناتوان‌کننده و ترسناک و بسيار شبيه به صرع هستند. ممکن است حمله به صورت حملات همراه با لرزش باشد يا صرفاً فرد براي مدتي نسبتاً طولاني از هوش برود.
تفاوت حملات گسستي با صرع در اينجا است که اين حمله‌ها به دليل فعاليت‌هاي الکتريکي غيرعادي در مغز يا يک بيماري عصب‌شناختي ديگر رخ نمي‌دهند. با اين حال، علت اين حملات يک مشکل موقت در کارکرد سيستم عصبي است که تا حدودي شبيه به وضعيت خلسه است. اين حملات به طور بالقوه کاملاً درمان‌پذير هستند، اما نه به وسيله‌ي دارو؛ و درمان آنها نيز چندان آسان نيست.
حملات گسستي متداول هستند. نزديک به نصف افرادي که به بيمارستان مراجعه مي‌کنند و به صرع شديد مشکوک هستند، به اين حملات مبتلايند. بسياري از مبتلايان به حملات گسستي به اشتباه تشخيص صرع دريافت مي‌کنند و ممکن است حتي داروهاي صرع را نيز مصرف کرده باشند.
ويژگي‌هاي اساسي حملات چيست؟
دو نوع اصلي از حملات گسستي وجود دارد:
1- همراه با حرکت: معمولاً بيمار دچار حرکاتي پرشي در بدن مي‌شود که شبيه به تشنج عمومي صرع است (که قبلاً به آن صرع بزرگ مي‌گفتند).
2- بدون حرکت: در اين حملات بيمار روي زمين مي‌افتد و بي‌حرکت و بدون واکنش است که اغلب دقايق زيادي به طور مي‌انجامد.
پزشک شما به دنبال ويژگي‌هاي خاص و منحصربه‌فرد حملات گسستي خواهد گشت که با صرع متفاوت هستند. اين ويژگي‌ها عبارت است از:
• مدت طولاني حمله‌ها.
• ماهيت حرکات غيرطبيعي سر و بدن (در صورتي که حرکتي وجود داشته باشد).
• دوره‌ي طولاني فقدان واکنش.
• ظاهر چشم‌ها و دهان در زمان حمله.
• وجود داشتن يا نداشتن علائم اخطاردهنده پيش از حمله. طول مدت علائم اخطاردهنده‌ي پيش از حملات گسستي متغير است؛ يعني ممکن است علائم اخطار اصلاً وجود نداشته باشند، يا چند ساعت به طول بينجامند. گاه پيش از حمله الگويي ترسناک و رو به افزايش از نشانه‌هاي جسماني وجود دارد که اغلب با نشانه‌هاي گسستي همراه است (در زير و صفحه‌ي مرتبط با گسست بيشتر با آنها آشنا مي‌شويد.)
• توصيف حمله‌ها براي مبتلايان به حملات گسستي اغلب سخت‌تر از مبتلايان به صرع است.
رسيدن به تشخيص حملات گسستي مستلزم اين است که پزشک در تشخيص صرع تخصص داشته باشد، زيرا صرع اشکال بسيار متفاوتي دارد. هر دو نوع مشکل مي‌توانند بسيار شبيه به هم به نظر برسند؛ حتي براي مشاهده‌گران آموزشديدهاي مانند پيراپزشکان، پرستاران و حتي پزشکان بيمارستاني.
چرا آزمايش‌ها طبيعي است؟
در حملات گسستي، تمام بخش‌هاي سيستم عصبي سالم است، فقط گاهي کارکرد درست خود را ندارند. پزشک شما پس از شنيدن گزارش شما از آنچه در زمان حمله رخ مي‌دهد و صحبت کردن با اطرافياني که شما را در اين وضعيت مشاهده کرده‌اند، به تشخيص مي‌رسد.
اسکن مغزي و آزمايش‌هاي ديگر مبتلايان به حملات گسستي (از جمله EEG يا آزمايش امواج مغزي) سالم است.
يعني اين مشکل زاييده‌ي ذهن من است؟
پاسخ منفي است. با کليک بر پيوند ساخته و پرداخته‌ي ذهن بيشتر در اين باره مطالعه کنيد.
چرا حمله اتفاق مي‌افتد؟
حملات گسستي مشکلي پيچيده هستند. دلايل بروز آنها در افراد مختلف متفاوت است. اغلب نشانه‌ها با احساس کلافگي، نگراني و خلق پايين همراه هستند؛ اما اينها دلايل مشکل نيستند.
چند موقعيت مختلف وجود دارد که حملات گسستي در آنها بروز مي‌کند. ممکن است علائم شما در يکي از اين دسته‌ها بگنجد، هرچند اغلب در ظاهر هيچ‌يک از اين موارد براي افراد صدق نمي‌کند:
1- تصادفي: يکي از گيجکنندهترين مسائل درباره‌ي اين حمله‌ها اين است که حملات اغلب ناگهاني و بدون هيچ هشدار قبلي بروز مي‌کند.
2- در زمان استراحت و وقت‌هايي که حواس فرد به چيز ديگري پرت نيست: در بعضي از افراد اين حملات در زمان بروز الگويي از تنفس سريع و سطحي اتفاق مي‌افتد. حتي ممکن است خودتان متوجه نشويد که سرعت تنفستان بالا رفته است، اما ديگران شايد متوجه اين مسئله بشوند. اگر تنفس شما سريع شده است، اين موضوع مي‌تواند حمله را بدتر کند. لازم است اين را بدانيد، چون مي‌تواند به شما کمک کند در آينده حملات را در مرحله‌اي ابتدايي‌‌تر متوقف کنيد. ساير نشانه‌هاي جسماني که ممکن است در زمان حمله تجربه کنيد، عبارت است از گر گرفتگي، گرفتگي در سينه و سوزن‌سوزن شدن دست‌ها. گاه اين نشانه‌ها شبيه به نشانه‌هاي حملات وحشت‌زدگي هستند.
4- همراه با مسخ شخصيت/ مسخ واقعيت: اين اصطلاحات نشانه‌هاي گسستي را توصيف مي‌کنند که بسياري هم‌زمان با تشنج‌هاي گسستي تجربه مي‌کنند. اين معمولاً احساسي ترس‌آور و حاکي از اين است که چيزهاي اطراف شما واقعي نيستند يا اينکه شما با بدن خود احساس اتصال نمي‌کنيد يا حس مي‌کنيد همه چيز دور و عجيب و غريب است. اگر اين نشانه‌ها را داريد، خوب است بدانيد آنها چه هستند و بخشي از حمله‌اند. بسياري از افرادي که قبلاً هرگز اين نشانه‌ها را تجربه نکرده‌اند، در زمان بروز آنها آنقدر وحشت مي‌کنند که شايد حتي فکر کنند در حال مرگ هستند. ممکن است در زمان حمله تجربه‌اي شبيه «خروج از بدن» داشته باشيد، ولي خطر مرگ برايتان وجود ندارد. بيشتر افراد مي‌گويند در اين شرايط نسبت به حضور اطرافيان خود آگاه هستند، اما قادر نيستند با آنها صحبت کنند.
بيشتر مبتلايان به حملات گسستي لااقل 50% زمان‌ها يک اخطار کوتاه را تجربه مي‌کنند. بعضي هرگز چنين تجربه‌اي ندارند. بعضي ديگر هر بار که دچار حمله مي‌شوند علائم اخطاردهنده دارند. زياد پيش مي‌آيد که بيماران در زمان شروع حملات علائم هشدار را دريافت مي‌کنند که با گذشت زمان مدام کوتاه و کوتاه‌تر مي‌شود تا در نهايت از بين بروند.
کسب اطلاعات درباره‌ي اين دوره‌ي اخطار، ياد گرفتن طولاني کردن اين دوره و فهم اين مسئله که از هوش رفتن شايد واکنش بدن شما به اين نشانه‌هاي وحشتناک اخطار باشد، بخش مهمي از سير فائق آمدن بر تشنج‌هاي گسستي است.
در صفحه‌ي درمان اطلاعاتي کلي و در صفحه‌ي مخصوص درمان حملات گسستي اطلاعاتي اختصاصي در اين باره به دست آوريد.